ABD Başkanı Donald Trump’ın dünya genelinde uyguladığı yeni tarifeler, teknoloji devi Apple’ı zor bir dönemece sürüklüyor. CNN’de yer alan habere göre, iPhone’ların ABD’de üretim maliyeti artarsa fiyatları 3.500 dolara kadar çıkabilir. Peki, bu artışın arkasında neler yatıyor?
Tarifelerin Apple Üzerindeki Etkisi
Trump’ın duyurduğu tarifeler, küresel tedarik zincirlerini sarsıyor. Şu anda iPhone’ların yaklaşık %90’ı Çin’de monte ediliyor; çipler Tayvan’dan, ekran panelleri ise Güney Kore’den geliyor. Yeni tarifeler, Çin’den ithal edilen ürünlere %54 oranında ek vergi getiriyor. Vergi oranları da bir yandan artmaya devam ediyor. Eğer Apple üretimi tamamen ABD’ye taşırsa, uzmanlar maliyetlerin katlanacağını öngörüyor. Wedbush Securities’ten teknoloji analisti Dan Ives, “Bir iPhone’un ABD’de üretilmesi durumunda fiyatı 3.500 dolara fırlayabilir,” diyerek durumu “ekonomik bir Armageddon” olarak nitelendirdi.
Apple’ın Tedarik Zinciri ve Hisse Senedi Çöküşü
Trump’ın ocak sonundaki göreve başlamasından bu yana Apple hisseleri %25 değer kaybetti. Bunun temel nedeni, şirketin Çin ve Tayvan’a bağımlı tedarik zinciri. Şubat ayında Apple, Çin’den kaçmak için ABD’ye 500 milyar dolarlık yatırım yapacağını duyurdu, ancak uzmanlar bunun kısa vadede yeterli olmayacağını düşünüyor. Mevcut tarifelerle Amerikadaki iPhone fiyatlarının %43 artabileceğini, yani mevcut modellerin bile 1.500-2.000 dolar bandına yükselebileceğini tahmin ediyor.
Tüketiciye Yansıması Ne Olacak?
Analistlere göre, Apple bu ek maliyetleri ya kendi kâr marjından karşılayacak ya da tüketicilere yansıtacak. Analistler, iPhone’ların %30 daha pahalı olabiliceğini, ancak bu, üretimin nerede yapıldığına göre değişeceğini belirtiyorlar. Apple, Çin’den Hindistan ve Brezilya’ya üretimi kaydırmaya çalışıyor; Hindistan %26, Brezilya ise %10 tarife ile daha avantajlı görünüyor. Ancak Brezilya’nın üretim kapasitesi, Çin’in yerini dolduracak kadar güçlü değil.
Trump, tarifelerle “fabrikaların ve işlerin ABD’ye geri döneceğini” vaat ediyor. Apple’ın ABD’de üretim yapması, işçilik maliyetleri ve altyapı eksiklikleri nedeniyle analistlere göre şimdilik gerçekçi değil. Şirket, Hindistan’da bu yıl 25 milyon iPhone üretmeyi planlıyor, ancak bu bile, ABD talebinin yalnızca %50’sini karşılayabiliyor.
Teknoloji Dünyasında Neler Olacak?
iPhone fiyatlarındaki olası artış, sadece Apple’ı değil, tüm teknoloji sektörünü etkileyebilir. Tüketiciler daha pahalı telefonlarla karşı karşıya kalırken, Apple’ın rakipleri Samsung ve diğer Çinli üreticiler bu kaostan avantaj sağlayabilir. Nisan sonuna doğru Apple’ın finansal sonuçları, tarifelerin etkisini daha net ortaya koyacak.
Tarifelerin Türkiye’ye Etkisi
Türkiye’de iPhone fiyatları, ABD fiyatlarının üzerine eklenen bir dizi vergi ve kur farkıyla belirleniyor:
Vergiler: %1 Kültür Bakanlığı payı, %12 TRT bandrol ücreti, %50 ÖTV ve %20 KDV. Bu vergiler, ABD fiyatını neredeyse ikiye katlıyor.
Kur Dengeleri: TL’nin değeri, iPhone’un TL cinsinden fiyatını doğrudan etkiliyor. 9 Nisan 2025 itibarıyla dolar kuru yaklaşık 34-35 TL civarında seyrediyor (Güncel rakamlar değişebilir). Apple, maliyet artışlarını genelde ya kendi kâr marjından absorbe ediyor ya da tüketiciye yansıtıyor. Tarifeler gibi dış faktörler devreye girince, zam kaçınılmaz oluyor.
Bu haberler ve yorumlar dikkate alındığında, ABD’de iPhone fiyatları, Çin’den ithalata %54 tarife nedeniyle %17 ila %43 artabilir. Örneğin, iPhone 16 (799 dolar) 1.142 dolara, iPhone 16 Pro Max (1.599 dolar) ise 2.300 dolara çıkabilir.
Türkiye için bu şu anlama geliyor:
iPhone 16 Serisi :Şu an iPhone 16 128 GB Türkiye’de yaklaşık 70.000 TL (2 Nisan 2025’teki son zamlardan sonra). ABD’de %17 zam gelirse, baz fiyat 935 dolara çıkar. Vergiler ve kur ile minimum senaryolarda 72.000 TL , en pahalı model 1 TB iPhone 16 Pro Max şu an 131.999 TL. %43 zamla ABD’de 2.300 dolar olursa minimum senaryolarda 190.000 TL çivarlarında olabilir.
iPhone 17 için yani gelecek modeller içinse senaryo oldukça ilginç bir hal alabilir. Eğer Apple üretimi ABD’ye kaydırırsa ve fiyatlar 3.500 dolara çıkarsa, Türkiye’de vergilerle birlikte en üst model 250.000 TL’yi bile aşabilir. Bu, şimdilik uç bir senaryo ama ihtimal dışı değil.
Türkiye’ye özgü durumda Apple Türkiye’nin son zamlardan sonra (2 Nisan’da %7-10) bir süre stabil kalma ihtimali var, ama tarifeler bunu bozabilir.
